در مورد لیپیدما کمتر در کتب درسی پزشکی اشاره شده است.خیلی از پزشکان با این بیماری نا آشنا هستند.به همین دلیل در بسیاری از موارد به عنوان لنف ادم دوطرفه ,سلولیت شدید یا چاقی شدید تشخیص گذاری می شود.

در سال 1940 دکتر آلن و دکتر هینز از کلمه لیپیدما برای توصیف این وضعیت استفاده کردند. لیپیدما یک بیماری متابولیک مزمن بافت چربی با اتیولوژی نا مشخص میباشد و به صورت تورم دوطرفه متقارن اندام تحتانی به علت رسوب وسیع بافت چربی ساب کوتانئوس مشخص میشود .این بافت چربی پرولیفراتیو به طور عمده از ناحیه باسن تا مچ پا را درگیر میکندولی ناحیه روی پا درگیر نمیشود.

در بعضی از مواقع اندام فوقانی نیز درگیر میشود.در این موارد تورم و چاقی تا ناحیه مچ دست گسترش می یابد و وقتی بیمار بازویش را بالا می برد در قسمت پشت بازو چین بزرگی از چربی آویزان مشاهده می شود.لیپیدما تقریبا همیشه خانمها را درگیر میکند.این بیماری در هر وزنی اتفاق می افتد از بیماران بسیار لاغر تا بسیار چاق.بر اساس بعضی متون این بیماری در مردها در صورت وجود مشکلات هورمونی و یا اختلال عملکرد کبدی اتفاق می افتد.

اتیولوژی لیپیدما هنوز ناشناخته است.در بعضی از موارد با مشکلات هورمونی ارتباط داشته و میتواند ارثی باشد.در بسیاری از موارد لیپیدما در طی دوران بلوغ یا چند سال بعد از آن شروع می شود,اما در بسیاری از موارد بعد از حاملگی و اعمال جراحی بر روی دستگاه تناسلی و یا بعد از یائسگی بدتر یا آشکار میشود.

خیلی از بیماران جوان تلاش میکنند با ورزش و یا رژیم غذایی این تجمع چربی را کاهش دهند اما به دلایل ناشناخته کاهش بافت چربی به این طریق امکان پذیر نمی باشد و سبب ناامیدی این افراد شده و به همین دلیل بیمار کم فعالیت تر شده و در نهایت دچار افزایش وزن میشود.ایجاد لیپیدما در زمینه چاقی سبب سفت شدن بافت چربی و ایجاد وضعیتی به نام لیپواسکلروز می کند.

این تغییرات به همراه این واقعیت که لیپیدما اغلب با اختلالات وریدی و دیگر بیماری های عروقی همراه است می تواند منجر به ایجاد لنف ادم و یا لیپولنف ادما شود.بر اساس کتاب دکتر فولدی لیپو لنف ادم بطور تقریبی و متوسط 17 سال بعد از آشکار شدن لیپیدما ایجاد میشود.

بافت چربی افزایش یافته در ناحیه زیر پوست عروق کالکتور سیستم لنفاوی سطحی را تحت فشار قرار میدهد.تصویر برداری از عروق لنفاوی نشان میدهد که کالکتورهای لنفی در میان بافت چربی افزایش یافته ,ظاهری پیچ خورده پیدا میکنند بر خلاف عروق لنفاوی سالم که تقریبا به طور مستقیم به سمت غدد لنفاوی هدایت میشوند.این موضوع باعث میشود که ظرفیت حمل بافت لنفاوی در ناحیه مبتلا کاهش یابد.

مقاومت بافتی کاهش یافته در بافت چربی موجب افزایش فشار وریدی شده که این موضوع موجب خروج بیشتر مایع از مویرگها و در نهایت اافزایش میزان مایع لنفی می گردد این موضوع به همراه مشکلات اضافه شده ناشی از افزایش شکنندگی و نفوذپذیری مویرگهای خونی توجیه کننده ورم گوده گذار در انتهای روز میباشد. با پیشرفت این وضعیت لنف ادم به لیپیدما اضافه شده و ایجاد لیپولنفادم میکند.

 

 

در بعضی از متون پزشکی لیپیدما را به سه مرحله تقسیم کرده اند:

مرحله یک : که ممکن است چندین سال طول بکشد.سطح پوست سالم است و بافت زیرین مختصری ندولر می باشد.رنگ پوست نیز طبیعی است.

مرحله دو:سطح پوست ناصاف شده و به صورت پوست پرتقال توصیف می شود.توده های چربی بزرگ شروع به تشکیل شدن خصوصا در قسمت داخل مفصل زانو و لترال و مدیال مالئول ها می کند. ورم گوده گذار در نیمه دوم روز آشکار میشود.

مرحله سوم:رسوب چربی به صورت توده های لوبولار بزرگ در همان نواحی اشاره شده در مرحله دوم دیده می شود.این توده های چربی اغلب به یکدیگر سایش پیدا میکنند و مانع از حرکت طبیعی و راه رفتن نرمال بیمار می شود.

 

افزایش وزن و مشکلات حرکتی سبب ایجاد مشکلات ارتوپدی ثانویه مانند آسیب مفصل لگن ،زانو، مچ پا و مهره ها میشود.تغییرات رنگ پوست در ناحیه پایین ساق پا ایجاد می شود که یکی از نشانه های لیپیدما محسوب می گردد.

 

ارزیابی:

چند علامت بارز بالینی برای تشخیص افتراقی بین لیپیدما و لنف ادما وجود دارد که میتوان به راحتی این بیماریها را تشخیص داد.

در لیپیدما تورم معمولا دو طرفه و متقارن است و ناحیه انگشتان و روی پا و انگشتان دست و پشت دست گرفتار نمی باشد و استمر ساین منفی می باشد.

بافت معمولا در لمس دردناک بوده و به نظر قوام لاستیکی دارد و به تدریج ممکن است سخت تر شود (لیپو اسکلروز) و ایجاد برآمدگی های قابل لمس نسبتا سفت در بافت کرده و در نیمه دوم روز منجر به تورم پاها شده که با بالا قرار دادن پاها کاهش می یابد.

 

 

در لنف ادم معمولا تورم عضو یک طرفه است و اگر دو طرفه باشد معمولا یک طرف بیشتر است و پشت دست و روی پا متورم می باشد و چین های پوستی طبیعی عمیق تر است.

 

 

درمان عمومی :اگر همراه با لیپیدما چاقی هم وجود داشته باشد کم کردن وزن و جلوگیری از افزایش وزن باید مد نظر قرار بگیرد.بیمار باید فعال بوده و به طور مرتب ورزش کند.بسیاری از بیماران جوان گزارش کرده اند که با انجام مرتب ورزش مانع پیشرفت بیماری شده اند.

CDT

این روش در طولانی مدت در درمان لیپولنف ادما نتایج خوبی را نشان داده است.اما بیمار باید بداند که اگر چه لنف ادم به این درمان خوب جواب میدهد و نتایج بسیار راضی کننده ایی دارد اما در مورد لیپیدما ممکن است تاثیر کمی داشته باشد و یا اصلا نداشته باشد.

روش انجام CDT در لیپیدما هم مانند لنف ادم است اما به دلیل درد در موارد لیپیدما انجام MLD و بانداژ باید با فشار کمتری باشد که بیمار اذیت نشود.در بعضی از موارد حتی در جلسات اول درمان از بانداژاستفاده نمیشود.بیماران در لیپیدما معمولا نیاز به گذاشتن لایه های بیشتر در زیر بانداژ دارند اما ممکن است LYMPH PAD  را تحمل نکنند. درد معمولا پس از چندین جلسه کاهش می یابد.

پس از کاهش ورم عضو بیمار باید از جوراب مناسب استفاده کند که در بیشتر موارد توصیه میشود که جوراب برای هر بیمار به طور مخصوص بافته شود.بهترین جورابی که توصیه می شود جوراب شلواری با کلاس فشاری بالاست.

بسیاری از موارد گزارش شده است که در صورت پوشیدن جوراب به طور مداوم و بانداژ شبانه کاهش بافت چربی به تدریج ایجاد می شود.
 

پمپ پنوماتیک فشاری:

خیلی از پزشکان استفاده از پمپ فشاری را به همراه CDTدر درمان لیپیدما توصیه می کنند ,اما یک مطالعه انجام شده در کشور جمهوری چک نشان داده است که تفاوت آشکاری در درمان بیماران با یا بدون استفاده از پمپ به همراهی CDT وجود نداشته است .

درمان تهاجمی : لیپوساکشن , لیپو لیزر ,  لیپکتومی

در سالهای اخیر لیپوساکشن پیشرفت بسیاری داشته است اما هنوز مشکلات عمده ایی ممکن است در ارتباط با این روش وجود داشته باشد .از آنجایی که اعمال جراحی انجام شده ممکن است سبب آسیب به عروق لنفاوی شود این نگرانی وجود دارد که آیا انجام این روشها می تواند سبب ایجاد تورم بیشتر شود و یا خود این اعمال می تواند سبب شروع لنف ادم شود؟ بسیاری از پزشکان معتقدند لیپوساکشن و CDT به همراهی هم قادر است نتایج ناشی از لیپو ساکشن را بهبود بخشد.