عوامل خطرابتلا به سرطان پستان

سرطان پستان در ایالات متحده شایع ترین سرطان در زنان ، دومین علت شایع مرگ در زنان و علت اصلی مرگ در زنان سن      40تا 59 سال است . حدود نیمی از موارد سرطان را می توان با عوامل خطر شناخته شده از قبیل سن اولین قاعدگی ، سن اولین زایمان ( تولد نوزاد زنده) ،سن یائسگی و بیماری های پرولیفراتیو پستان ( تکثیر سریع سلول ها )توضیح داد . 10% موارد نیز در رابطه با تاریخچه فامیلی مثبت هستند . دانستن عوامل خطر سرطان پستان در تعیین زنانی که خطر بالای سرطان پستان دادرند کمکم کننده است و همچنین این اجازه را می دهد تا با مداخله در برخی  از عوامل خطر فردی و اجتماعی، خطر سرطان را تعدیل کرد.

انتظار می رود در سال 2012در ایالات متحده نزدیک به 230000 مورد جدید سرطان پستان تهاجمی تشخیص داده شود و 40000 نفر از این بیماری جان خود را از دست بدهند .شانس ابتلا به سرطان پستان در طول زندگی خانمها 1 نفر از هر 8 نفر می باشد.

سالانه حدود 210000 زن در ایالات متحده با بیماری سرطان پستان  تشخیص داده می شوند .با این حال تمام زنان در طول زندگی خود از عوامل خطر یکسان برخوردار نسیتند .مطالعات نشان می دهد عوامل ویژه ای که عامل خطر نام دارند ، شانس ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند.تعدادی از این عوامل خطر قابل تغییر نیستند . اما برخی از این عوامل قابل تعدیل هستند .

تمام عوامل خطر به یک اندازه باعث افزایش خطر سرطان پستان نمی شوند برخی ازفاکتورها مثل سرطان پستان ارثی که وابسته به ژن است بیش از سایر عوامل باعث افزایش خطر سرطان پستان در زنان می شود .

وجود عوامل خطر سرطان پستان به این معنا نیست که سرطان غیر قابل اجتناب و حتمی است . تعدادی از زنان با وجود عوامل خطر ، هیچگاه به سرطان پستان مبتلا نمی شوند . در عوض ، شناسایی عوامل خطر در تشخیص زنانی که می توانند بیشتر از غربالگری یا  سایر اقدامات پیشگیرانه سود ببرند کمک کننده است .

مهم است به خاطر داشته باشید سرطان پستان همچنین می توانند در زنانی که هیچ یک از عوامل خطر شناخته شده سرطان پستان را ندارند ، اتفاق بیفتد .

اگر خانمی تا سن 90 سالگی عمر کند به طور متوسط 15 تا 10 % شانس ابتلا به سرطان پستان را دارد. از طرف دیگر خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان با سابقه فامیلی قوی که ژن سرطان پستان را به ارث می برند بیش از 50% است.این مبحث ، فاکتورهای اختصاصی که باعث افزایش خطر ابتلا زنان به سرطان پستان می شود را مرور می کند و همچنین به بررسی فاکتورهای حفاظتی در برابر سرطان پستان می پردازد.

بر خلاف سرطان ریه که سیگار کشیدن بزرگ ترین و مهم ترین عامل خطر قوی برای بیماری است ، هیچ فاکتور منفرد و برگزیده ای برای سرطان پستان در زنان نیست .با این حال سه فاکتور وجود دارد که قویا باعث افزایش خطر این بیماری می شود .:

ü      افزایش سن :عامل خطر اصلی سرطان پستان در اکثر خانم ها افزایش سن است .85% موارد در زنان 50 سال به بالا رخ می دهد .در حالی که فقط 5% موارد ابتلا در زنان جوان تر از 40 سال است.    

ü      تاریخچه مثبت فامیلی :زنانی که دارای سابقه فامیلی سرطان پستان یا تخمدان هستند بیشتر از زنانی که سابقه فامیلی ندارند در خطر ابتلا سرطان پستان قرار دارند.

ü      زنانی که دارای سابقه فامیلی قوی هستند به این صورت که دو یا تعداد بیشتری ا زبستگان درجه اول آن ها یعنی مادر ، خواهر یا دختر به سرطان پستان یا تخمدان خصوصا قبل از سن یائسگی مبتلا هستند ، بیش از 50% شانس ابتلا به سرطان پستان را دارند .

ü      سابقه سرطان پستان قبلی در فرد :زنانی که یک پستان آنها به سرطان دچار شده است ، خطر ابتلا پستان مقابل در آنها بیشتر است . این موضوع اهمیت پیگیری و نظارت دقیق بعد ازدرمان سرطان پستان را نشان می دهد .

پنج فاکتور می تواند با نسبت کمتری باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان  شوند .با وجود هریک از این فاکتورها شانس سرطان 5/1 تا 2 افزایش می یابد .

ü      وجود تراکم یا دانسیته در عکس ماموگرافی :زنانی که در عکس ماموگرافی آنها نواحی متعدد از بافت متراکم و سفت دارند نسبت به زنانی که     درعکس ماموگرافی بافت پستان آنها عمدتا چربی است در خطر  بیشتری هستند .

ü      نمونه برداری غیر طبیعی : زمانی که سابقه انجام نمونه برداری قبلی با گزارش پرولیفراسیون غیرطبیعی ( رشد بیش از اندازه بافت فیبروگلاندولار که هیپرپلازیا نام دارد.) دارند ،دارای خطر بیشتر ابتلا به بیماری هستند .به ویژه اگر سلول ها ظاهر غیرطبیعی داشته باشند . (Atypical hyperplasia  ) از سوی دیگر تغییرات خو شخیم پستان که همراه با پرولیفراسیون نیست مانند تغییرات فیبروکیستیک یا فیبروادنومای ساده ، خطر را افزایش نمی دهند . زنانی که دارای بیوپسی غیر طبیعی پستان هستند  برای غربالگری نیاز به جواب دقیق و کامل نمونه برداری دارند .

ü      تماس با اشعه : زنانی که تحت درمان با دوز بالای اشعه در ناحیه قفسه سینه قرار گرفته اند ( که معمولا قسمتی از درمان سرطان است ) نسبت به زنانی که پرتودرمانی نداشته اند ، دارای خطر بالاتری هستند .  

فاکتورهای متعدد دیگری می توانند باعث افزایش خطر  شوند . تعدادی از این عوامل خطر به تاثیر هورمون استروژن مربوط می شود ، این عوامل جزء فاکتورهای بسیار قوی نیستند :

ü      طول مدت سنین باروری در زنان :در طول سال های باروری زنان ، سلول های تحریک کننده استروژن که در بافت غده ای پستان وجود دارد درحال تقسیم شدن هستند . هرچه مدت زمانی که یک زن تحت تاثیر هورمون استروژن است بیشتر باشد خطر ابتلا بیشتر می شود. هنگامی یک زن بیشتر تحت تاثیر هورمون قرار می گیرد که سن شروع قاعدگی در 11 سالگی یا قبل از آن باشد و یا یائسگی در سن 55 سالگی یا بیشتر باشد .

ü      حاملگی و شیردهی: زنانی که هیچگاه زایمان نداشته اند خطر ابتلا به سرطان پستان در آنها بیش از کسانی است که چند زایمان داشته اند . همچنین به نظر می رسد سن خانم در زمان اولین بارداری نقش دارد . زنانی که اولین بارداری کامل آنها سن 30 سالگی یا بعد از آن است ، بیشتر از زنانی که قبل ا ز30سالگی زایمان داشته اند د رمعرض خطرند .

ü      هورمون درمانی : با افزایش سن زنان ، بافت غده ای پستان ، یعنی همان بافتی که سرطان پستان درآ ن اتفاق می افتد ، عمدتا توسط چربی جایگزین می شود . هورمون درمانی که شامل هورمون استروژن است باعث معکوس شدن یا کند شدن این فرایند می شود .آزمایشات کلینیکی فراوانی مشخص کرده اند که استفاده طولانی مدت از ترکیبات استروژن و پروژسترون ( تقریبا 5 سال ) د رسنین 50تا 79 سالگی باعث افزایش خطر سرطان پستان همچنین بیماری ها ی قلبی ، سکته و لخته درپا می شود .خطر سرطان پستان هنگامي كه استروژن به تنهايي مصرف شود و خصوصا اگر برای مدت کوتاهی باشد باعث افزایش خطر نمی شود .

هر زن باید قبل از تصمیم گیری با پزشک خود در مورد تمام جوانب مثبت و منفی درمان صحبت کند . استروژن تراپی ممکن است برای برخی از زنان مفید باشد ،در حالی که برای برخی دیگر باید فقط دوره کوتاهی از درمان در نظر گرفته شود .

ü      وزن : زنان چاق بیشتر از زنان لاغر در معرض خطر سرطان پستان بعد از یائسگی هستند .

ü      الکل : مصرف الکل باعث افزایش سطح استروژن در بدن می شود . هر چه میزان مصرف الکل بیشتر باشد خطر ابتلا افزایش می یابد در صورت مصرف الکل ، باید روزانه به میزان کافی فولیک اسید و مولتی ویتامین به صورت روزانه استفاده شود و گیاهان سبز برگ دار در رژیم غذایی گنجانده شود .

ü      وجود سایربدخیمی ها :زنانی که سابقه ابتلا به سرطان رحم ، تخمدان و روده بزرگ دارند بیش از سایر زنان در معرض خطر سرطان پستان هستند .

ü      فاکتورهای متفرقه :بسیاری از عوامل دیگر هستند که با سرطان پستان در رابطه هستند اما نا شناخته اند زنان با موقعیت اجتماعی – اقتصادی بالا بیش از زنان با موقعیت اجتماعی – اقتصادی پایین درمعرض خطر هستند و زنانی که شهرنشین هستند بیش از زنانی که روستانشین هستند مبتلا می شوند . برخی مطالعات از ارتباط بین سرطان پستان و قرار گرفتن در معرض نور در هنگام شب ( مثل شیفت کاری شبانه ) حمایت می کنند ، اما این رابطه متغییر است و به عوامل دیگرنیز بستگی دارد.

ü      عوامل قومی -  نژادی و مذهبی نیز در سرطان پستان نقش دارند . زنان سیاه پوست بیش از زنان آسیایی شانس ابتلا به سرطان پستان قبل از 40 سالگی را دارند . زنان سفید پوست ( غیر اسپانیایی ) بیش از زنان آسیایی در معرض سرطان پستان بعد از 40 سالگی هستند .

ü      زنان سیگاری و همچنین زنانی که در مجاورت افراد سیگاری د رمنزل قرار دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند .

 

فاکتورهای متعددی می توانند باعث کاهش خطر سرطان پستان شوند :

ü      برداشتن تخمدان ها :زنانی که قبل از 35 سالگی جراحی برداشتن تخمدان دارند نسبت به زنانی که تخمدان دارند ،  ریسک کمتری برای ابتلا به سرطان پستان در طول زندگی خود دارند . هرچند که برداشتن تخمدان ها باعث می شود که که زنان ریسک بالاتر ابتلا به بیماری های شایع از قبیل بیماری های قلبی وپوکی استخوان داشته باشند  .

در زنان با موتاسیون ژن عامل سرطان پستان ( BRCA1&2 )برداشتن تخمدان ها توصیه می شود.

ü      تغییر در روش زندگی :تعدادی از تغییر سبک های زندگی می تواند باعث کاهش خطر شوند :

·         کاهش مصرف هورمون ها بعد از یائسگی. درمان های غیر استروژنی از قبیل استفاده از بیوفسفات ها در درمان پوکی استخوان پیشنهاد می شود.

·         داشتن اولین فرزند درسنین پایین تر می تواند باعث کاهش خطر شود .

·         شیردهی به مدت حداقل 12 ماه می تواند خطر سرطان پستان را کاهش دهد.

·         اجتناب از افزایش وزن در سنین بزرگسالی و حفظ وزن ایده ال .

·         کاهش مصرف الکل .

·         فعالیت بدنی منظم.

·         دارو : زنانی که بیش از حد متوسط در خطر ابتلا هستند ، با مصرف تاموکسی فن ، رالوکسی فن و یا یک مهار کننده آروماتاز مثل اگزمستان(Exemestan ) برای 5 سال ریسک سرطان را کم می کند . این درمان به صورت اختصاصی برای هر خانم و پس از بررسی میزان خطر ابتلا توسط متخصصین و صرفا توسط پزشک معالج تجویز می شود .